Γεωμορφολογία

  Ο Άγιος Ευστράτιος είναι ένα νησί του Βορείου Αιγαίου, με γεωγραφικές συντεταγμένες μεταξύ των γεωγραφικών πλατών 39^ο 27΄ έως 39^ο  34΄ και γεωγραφικών μηκών 24^ο  57΄ έως 25^ο  05΄. Έχει σχήμα σχεδόν ορθογωνίου τριγώνου με την ορθή γωνία του Β.Α. και τη μικρότερη οξεία γωνία του Ν.ΝΔ.
Βρίσκεται στην απόληξη του βόρειου κλάδου του ρήγματος της Ανατολίας, που διασχίζει εγκάρσια την Ασιατική Τουρκία, γεγονός που ερμηνεύει σε συνδυασμό με τα πολλά εμφανή ρήγματα του νησιού την σεισμική επικινδυνότητα της περιοχής.
Εμφανίζει έντονο μορφολογικό ανάγλυφο με λόφους, που οι ψηλότεροι πλησιάζουν τα 300 μέτρα και βρίσκονται στην Ανατολική πλευρά του νησιού και στενές κοιλάδες (ρεματιές) κυρίως στη Δυτική πλευρά του. Στη μεγαλύτερη απ’ αυτές είναι κτισμένος ο οικισμός.
Οι Ανατολικές - Νοτιοανατολικές ακτές είναι απότομες και βραχώδεις όπως φαίνεται από την εγγύτητα των ισοϋψών σ’ αυτήν την πλευρά και πιθανώς οφείλεται στη δράση ρηγμάτων με παράλληλη διεύθυνση στις ακτές. Αντίθετα οι Δυτικές ακτές είναι πιο ομαλές, με τα ρήγματα κάθετα σ’ αυτές, κατά μήκος των οποίων δημιουργήθηκαν οι κοιλάδες.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το μεγάλο ρήγμα που ξεκινά σχεδόν από το Βόρειο ακρωτήριο και καταλήγει στο Βορειοανατολικό άκρο του νησιού (Ακρ. Θάσκολοι) και είναι υπεύθυνο για τη δημιουργία ενός απότομου σκαλοπατιού (γκρεμού) κατά μήκος όλου του ρήγματος, με το βορινό τμήμα του εδάφους να καταβυθίζεται, όπως φαίνεται στις θέσεις Αυλάκια και Αλονίτσι. Στη θέση Αλονίτσι λόγω της μεγαλύτερης απόστασης του ρήγματος από την ακτή σχηματίστηκε από τη δράση εξωγενών δυνάμεων (αποσάθρωση, διάβρωση, άνεμος, θάλασσα) ομαλότερο ανάγλυφο.
Ως προς τη σύσταση των πετρωμάτων, όπως προκύπτει και από τη Λιθοστρωματογραφική Στήλη ( Ι.Γ.Μ.Ε.), μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι τα αρχαιότερα πετρώματα είναι πυροκλαστικοί σχηματισμοί (τόφφοι) μέσα στους οποίους περικλείονται ακανόνιστα κομμάτια ηφαιστειακών πετρωμάτων, των οποίων η ραδιοχρονολόγηση έδωσε ηλικία 18 έως 23 εκατομμύρια χρόνια.
Σε μεταγενέστερη περίοδο πάνω από το προηγούμενο στρώμα εναποτέθησαν ιζηματογενή πετρώματα περιβάλλοντος αβαθούς θαλάσσης μέσα στα οποία βρέθηκαν απολιθώματα θαλάσσιων οργανισμών.
Ακολούθησε στο Β.Α. τμήμα του νησιού (περιοχή Αλονίτσι) απόθεση αργιλομαργαϊκού υλικού, λιμναίας προέλευσης, που στα βαθύτερα τμήματά του έχει σχηματιστεί, από απανθράκωση οργανικού υλικού, μικρού πάχους λιγνιτική ενστρωμάτωση.
Τα νεότερης ηλικίας πετρώματα είναι αλλουβιακές αποθέσεις, δηλαδή προϋπάρχοντα υλικά που μεταφέρθηκαν και σχηματοποιήθηκαν σε καινούργια θέση.
Μπορείτε να δείτε τον Γεωλογικό χάρτη (Ι.Γ.Μ.Ε.) με τα επιφανειακά πετρώματα και ρήγματα καθώς και μία Γεωλογική τομή(Ι.Γ.Μ.Ε.), εγκάρσια στο νησί έτσι ώστε να εμφανίζονται όλοι οι τύποι πετρωμάτων.